• De stijging van rentes is aan alle kanten voelbaar voor consumenten.
  • Hypotheekrentes zitten opnieuw in de lift, maar op een spaarrekening krijg je ook meer rente en voor beleggers worden obligaties weer aantrekkelijk.
  • Business Insider houdt, in samenwerking met nieuwsapp Upday, elke maand zeven prijzen bij die van belang zijn voor de waarde van je bezittingen en die je maandelijkse uitgaven beïnvloeden.

Op financiële markten stijgen rentes fors en dat heeft ook gevolgen voor spaargeld, hypotheken en beleggingen. De hypotheekrentes zitten in de lift en aandelen staan onder druk. Maar voor spaarders is de hogere rente juist gunstig.

Wie voor het eerst een huis wil kopen, loopt tegen hogere financieringslasten op. Niet alleen moet je meer hypotheekrente betalen, ook de huizenprijzen zitten weer in de lift.

Business Insider houdt, in samenwerking met nieuwsapp Upday, elke maand zeven prijzen bij die van belang zijn voor de waarde van je bezittingen en die je maandelijkse uitgaven beïnvloeden. Hoe staat het met de waarde van je huis, de hypotheekrente, energierekening, benzine- en dieselprijzen, aandelen en je spaargeld?

Bekijk hieronder de Blik op je Geld van oktober 2023.

Download hier de app voor Upday Nieuws

Huizenprijs: stijging zet door

De huizenprijzen zitten sinds juni weer in de lift en die trend is in september doorgezet. In september lag de gemiddelde prijs voor een koopwoning 0,6 procent hoger dan de maand ervoor, zo blijkt uit een meting van het CBS en het Kadaster.

Economen van ABN AMRO verwachten dat er voorlopig nog geen einde komt aan de prijsstijgingen. Ze gaan voor 2024 uit van een stijging van een stijging van de gemiddelde huizenprijs met 2,5 procent.

Diverse indicatoren op de huizenmarkt duiden erop dat de dip in de woningmarkt achter ons ligt. Zo hebben huizenkopers minder keuze uit woningen, worden huizen sneller verkocht en brengen huizenkopers vaker een bod uit dat hoger is dan de vraagprijs.

Er zit wel één addertje onder het gras: als hypotheekrentes op korte termijn blijven stijgen, kan dat betaalbaarheid van koopwoningen onder druk zetten en huizenkopers afschrikken.

Lees ook: 14 grafieken over belangrijkste trends op de huizenmarkt – minder keuze en vaker bieden boven de vraagprijs

Hypotheekrente: tarieven gaan na een pauze weer verder omhoog

Na de golf van verhogingen van de hypotheekrente die vorige maand is ingezet, hebben geldverstrekkers medio oktober een korte pauze ingelast. Maar sinds een week zien we weer een opgaande beweging bij de hypotheekrente. Sinds 20 oktober is bij 18 hypotheken de rente verhoogd, zo blijkt uit een overzicht op de site actuelerentestanden.nl.

Lees ook: 5 veranderingen die je hypotheek raken, tegen de tijd dat je met pensioen gaat: hier moet je nu al op letten

De gemiddelde hypotheekrente voor 10 jaar vast, de meest gekozen rentevaste periode, kwam op 23 oktober uit op 4,94 procent met NHG-verzekering, en schurkt dus inmiddels tegen de 5 procent aan. Dat is een stuk hoger dan vorige maand, toen dit tarief op 4,27 procent lag. De rente over de variant zonder NHG bedroeg 4,88 procent. Ook dat is hoger dan een maand geleden (4,67 procent).

Het verschil tussen de hoogste en laagste rente bij een rentevaste periode van tien jaar bedraagt inmiddels meer dan 0,75 procentpunt. Voor een hypotheek van circa 400.000 euro komt dat neer op een verschil in nettomaandlast van 70 tot 80 euro per maand.

Lees ook: De hoogste en laagste hypotheekrentes: dit scheelt het in je maandlasten

De stijging van de hypotheekrentes wordt aangejaagd door de stijging van rentes op de obligatiemarkt. De rente op de Nederlandse 10-jarige staatsobligatie heeft zich comfortabel boven de 3 procent genesteld. Dit tarief is een belangrijk ijkpunt voor de hypotheekmarkt: bij een hogere staatsrente zijn geldverstrekkers zelf ook duurder uit als ze financiering zoeken, en dat berekenen ze door aan de consument. Houd dit cijfer dus in de gaten als je wil weten welke kant het opgaat.

Lees ook: Zet je schrap voor nieuwe reeks van hogere hypotheekrentes: het gaat er weer om spannen

Sparen: hoogste spaarrentes in tien jaar

Sparen loont weer. Vorige maand kon je voor het eerst over een 1-jaars spaardeposito een rente krijgen die hoger was dan de inflatie, maar nu liggen de rentes ook bij vrij opneembare spaarrekeningen boven de inflatie.

Dit heeft vooral te maken met de sterke afname van de gemiddelde prijsstijging. Die bedroeg volgens het CBS in september 0,2 procent op jaarbasis, tegen 3 procent in augustus, al geeft dit cijfer wel een vertekend beeld vanwege een verandering in de rekenmethode.

De hoogste variabele spaarrente voor vrij opneembare rekeningen zonder voorwaarden ligt bij in Nederlandse gevestigde banken momenteel op 2,75 procent, zo blijkt uit een overzicht van de site spaarinformatie.nl. Dat is onveranderd ten opzichte van vorige maand.

De vier grootbanken lopen met renteverhogingen nooit voorop, maar komen inmiddels ook in beweging. ING, ABN AMRO en SNS hebben de afgelopen weken hun tarieven opgetrokken, Rabobank ging hen vorige maand voor. De variabele spaarrentes komen bij deze banken nu uit op 1,5 procent tot 1,7 procent.

Voor hogere rentes moet je je geld langere tijd vastzetten. Het hoogste 1-jaars spaardeposito biedt een rente van 3,75 procent.

Lees ook: Nederlandse spaarrentes op hoogste niveau in 10 jaar: gemiddeld 2,2% rente over spaargeld

Beurs: het piept en kraakt

De afgelopen jaren moest je het vooral van aandelen hebben om rendement te behalen op de beurs. Maar inmiddels kan dat ook weer met vastrentende beleggingen. Zo kun je op Amerikaanse staatsobligaties met een looptijd van tien jaar bijna 5 procent rente krijgen en op Nederlands schatkistpapier met dezelfde looptijd bijna 3 procent.

Dat is bijna evenveel als het rendement dat je dit jaar zou hebben als je een ETF (indexfonds) had gekocht dat de AEX-index volgt. De Midkapindex doet het een stuk slechter en staat nu ruim 17 procent lager dan aan het begin van dit jaar.

Beurzen in binnen- en buitenland presteren matig in oktober. De AEX-index is deze maand met 0,7 procent gezakt, maar ook elders in Europa en op Wall Steet staan de koersen onder druk.

Lees ook: Uitverkoop dreigt op de beurs, maar dat biedt ook kansen

Dit heeft deels te maken met de hogere rentes op de kapitaalmarkt. Deze zorgen ervoor dat beleggers nu serieuze alternatieven hebben. Ook zetten hogere rentes de waardering van aandelen onder druk, omdat de contante waarde van toekomstige bedrijfswinsten lager wordt, als je die verdisconteert tegen een hogere rente.

Maar het sentiment heeft ook een knauw gekregen door de oorlog in Israël. Aanvankelijk reageerden de financiële markten stoïcijns, maar de angst dat het conflict verder escaleert, zet beleggers aan de zijlijn.

Inmiddels is ook het cijferseizoen begonnen. De resultaten zijn wisselend, maar over het algemeen hebben beleggers weinig reden tot klagen. Voor chipaandelen - die een groot gewicht hebben in de AEX-index - wordt het de komende maanden spannend of het dieptepunt van de cyclus is bereikt. ASML-topman Peter Wennink denkt van wel, al zag het bedrijf het aantal orders vorig kwartaal wel dalen, net als branchegenoot ASMI. Besi daarentegen meldde een voorzichtige groei van het aantal orders.

De ogen zijn nu gericht op de Amerikaanse centrale bank die komende woensdag een rentebesluit neemt. De markt gaat ervan uit dat de rente ongewijzigd blijft: volgens de zogeheten FedWatch-tool van CME Group wordt dit scenario ingeprijsd op 99,4 procent.

De Federal Reserve zou hiermee de ECB volgen, die afgelopen donderdag een pas op de plaats maakte. Maar ECB-president Christine Lagarde kondigde wel aan dat de rente naar verwachting langere tijd hoog blijft. Voorlopig zijn we dus nog niet af van de hoge rentes.

Lees ook: Serieuze verzwakking op de beurs: aandelen in de gevarenzone

Benzine en diesel: prijzen stabiliseren

Eindelijk voorzichtig goed nieuws voor automobilisten: de prijzen voor benzine en diesel stabiliseren de laatste weken. De gemiddelde prijs voor een liter ongelode benzine noteert momenteel 2,03 euro, een dubbeltje minder dan vorige maand. Voor een liter diesel moet je 1,89 euro neertellen.

De olieprijs laat een grillig verloop zien. Begin deze maand kelderde de prijs van een vat Brent-olie met tien dollar naar 84 dollar. Na de aanval van Hamas op Israël liep de prijs weer wat op.

Israël en de Palestijnse gebieden in de Gazastrook en de Westelijke Jordaanoever leveren geen significante hoeveelheden ruwe olie, maar mochten andere landen waar meer olie in de grond zit bij het conflict worden betrokken, dan kan dat alsnog gevolgen hebben voor de olie-aanvoer en daarmee de olieprijs. Vooralsnog lijkt dit niet het geval.

Lees ook: Als de olieprijs echt hard stijgt door conflict in Midden-Oosten, biedt ‘strategische reserve’ van de VS geen soelaas

Stroom: lichte stijging prijzen in oktober

Stroomprijzen zijn in oktober licht gestegen, vergeleken met de voorgaande maand. Uit data van financiële vergelijker Pricewise blijkt dat het gemiddelde variabele stroomtarief voor nieuwe klanten deze maand is uitgekomen 18,19 cent per kWh. Dit is exclusief de energiebelasting en de btw.

Het gemiddelde tarief voor 1 jaar vast lag in oktober op 17,22 cent per kWh, exclusief belastingen. Dat is dus een fractie lager dan het gemiddelde variabele tarief.

Voor de variabele stroomprijs en het gemiddelde tarief voor 1 jaar vast gaat het op maandbasis om een stijging van 2 procent.

Wat betreft de variabele stroomprijzen is er op jaarbasis in oktober nog altijd sprake van een forse daling. In het najaar van 2022 bevonden de prijzen zich op piekniveaus, waarbij de variabele stroomprijs in oktober 2022 ruim 65 cent per kWh bedroeg. De huidige prijzen liggen zo'n driekwart lager.

Gas: onrust op groothandelsmarkt stuwt prijzen

Op de groothandelsmarkt voor gas was het onrustig in oktober. "Naast de onrust in het Midden-Oosten en weer een dreigende staking bij een grote lng-fabriek in Australië voorspelden ook weermodellen kouder weer. Dit zorgde in korte tijd voor een enorme stijging van gasprijzen. Na deze piek daalden de gasprijzen weer en stabiliseerden ze op een wat hoger niveau", signaleert energie-expert Ewoud van de Kolk van Pricewise.

Voor de consumentenprijzen resulteerde dit per saldo in een stijging van enkele procenten. De gemiddelde variabele gasprijs voor nieuwe klanten noteerde in oktober op maandbasis een plus van 4 procent op 61,14 cent per kuub. Dit is exclusief de energiebelasting en de btw.

De gemiddelde gasprijs voor 1 jaar vast voor nieuwe klanten ging nog wat harder omhoog: een plus van 6 procent op maandbasis tot 62,73 cent per kuub. Opnieuw geldt wel dat de gasprijs hiermee in oktober nog altijd fors lager lag dan in dezelfde maand een jaar eerder.

Lees ook: Gasprijs schiet omhoog op de groothandelsmarkt: dit is van belang voor je energierekening

Lees meer over geldzaken: